W złożonym świecie prawnych procedur egzekucyjnych, rola egzekutorów, takich jak syndyk i komornik sądowy, staje się kluczowym elementem zapewnienia realizacji celu tj.: zaspokojenia wierzycieli oraz ochrony interesów stron.
W kontekście postępowania upadłościowego, zrozumienie różnic między syndykiem a komornikiem jest niezbędne dla osób zaangażowanych w te procesy oraz dla osób dotkniętych problemami finansowymi.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej roli syndyka i komornika sądowego w świetle prawa, starając się rzetelnie omówić różnice, które istnieją między nimi w kontekście upadłości konsumenckiej. Analizując ich funkcje, uprawnienia oraz zakres działań, postaramy się rozwiać wątpliwości dotyczące ich roli, a także odpowiedzieć na pytanie, jakie są prawne implikacje działań syndyka w kontekście postępowania upadłościowego.
Osoba syndyka w postępowaniu upadłościowym
Syndyk jest to osoba kluczowa w postępowaniu upadłościowym, odgrywa on istotną rolę w zarządzaniu majątkiem upadłego oraz realizacji roszczeń wierzycieli.
Syndyk pojawia się w każdym postępowaniu upadłościowym po ogłoszeniu upadłości i jest on wyznaczony w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości przez Sąd z imienia i nazwiska. Dba on zarówno o interesy zarówno upadłego, jak i jego wierzycieli.
Uprawnienia i obowiązki syndyka
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo upadłościowe (Dz.U.2020.0.1228 t.j.), syndyk posiada szereg uprawnień i obowiązków w kontekście upadłości konsumenckiej. Jego ustawowym obowiązkiem zgodnie z art. 173 tejże ustawy jest: objęcie w posiadanie majątku upadłego, zarządzanie majątkiem, zabezpieczenie go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne.
Decyzje syndyka mają wpływ na dalsze losy majątku upadłego, który po otrzymaniu przez niego postanowienia o ogłoszeniu upadłości stanowi tzw. masę upadłości. Syndyk podejmuje decyzje dotyczące likwidacji aktywów, na przykład poprzez sprzedaż mienia celem zaspokojenia roszczeń wierzycieli.
Na mocy przepisów prawnych ustawy Prawo upadłościowe, syndyk ma szereg uprawnień, które obejmują m.in.:
- Objęcie w posiadanie majątku upadłego (art. 173 ust. 1): Syndyk obejmuje w posiadanie cały majątek upadłego w chwili ogłoszenia upadłości.
- Zarządzanie majątkiem (art. 173 ust. 1): Syndyk ma obowiązek skutecznego zarządzania mieniem upadłego, co obejmuje podejmowanie decyzji dotyczących jego ewentualnej likwidacji czy sprzedaży.
- Zabezpieczenie przed zniszczeniem i uszkodzeniem (art. 173 ust. 1): Syndyk jest zobowiązany do podjęcia działań mających na celu zabezpieczenie mienia przed ewentualnym zniszczeniem czy uszkodzeniem.
- Ujawnianie informacji (art. 173 ust. 2): Syndyk jest zobowiązany ujawnić informacje o postanowieniu o ogłoszeniu upadłości w odpowiednich rejestrach, zapewniając w ten sposób przejrzystość i informowanie zainteresowanych stron.
- Zajęcie wynagrodzenia i emerytury (art. 174): Syndyk ma prawo zajęcia części wynagrodzenia z umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, a także części wartości emerytury lub renty.
- Prawo do zgłaszania roszczeń (art. 176): Syndyk ma prawo zgłaszania roszczeń upadłego przeciwko osobom trzecim, w celu zabezpieczenia majątku upadłego.
- Dostęp do informacji (art. 178): Syndyk ma prawo do pełnego dostępu do informacji prawno-finansowych dotyczących upadłego, obejmujących zarówno dokumenty księgowe, jak i umowy.
- Zawiadomienie wierzycieli (art. 176): Syndyk jest zobowiązany do zawiadomienia wierzycieli, komorników sądowych oraz innych instytucji o ogłoszeniu upadłości.
Warto podkreślić, że te uprawnienia syndyka są jedynie wybranymi przykładami, a zastosowanie przepisów ustawy Prawo upadłościowe jest znacznie szersze. Ponadto, syndyk, choć podejmuje pewne decyzje dotyczące majątku upadłego, nie jest komornikiem sądowym i nie ma na celu egzekucji konkretnych długów.
Różnice między syndykiem a komornikiem sądowym
Syndyk a komornik sądowy to dwie odrębne instytucje w polskim systemie prawnym. Komornik sądowy działa głównie w zakresie egzekucji sądowej, natomiast syndyk występuje w kontekście postępowania upadłościowego.
Zadania obu funkcji różnią się istotnie, choć obie są związane z egzekwowaniem zobowiązań. Prawa i obowiązki komornika sądowego są określone w przepisach ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U.2023.0.1691 t.j.), natomiast osoba syndyka została uregulowana w przepisach ustawy Prawo upadłościowe z dnia 28 lutego 2003 r. (Dz.U.2022.1520 t.j.). Komornik zajmuje się egzekucją przymusową, natomiast syndyk, zgodnie z art. 173 ustawy Prawo upadłościowe, obejmuje w posiadanie majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem i podejmuje decyzje dotyczące jego dalszego losu.
Poniżej prezentujemy podstawowe różnice między syndykiem a komornikiem sądowym
Oto główne różnice między komornikiem a syndykiem:
- Obszar działań:
- Komornik sądowy: Jego głównym zadaniem jest egzekwowanie przymusowe orzeczeń sądowych, czyli zajmowanie majątku dłużnika w celu zaspokojenia wierzycieli.
- Syndyk: Występuje w postępowaniu upadłościowym i ma za zadanie zarządzanie mieniem upadłego oraz zabezpieczanie interesów wszystkich wierzycieli.
- Typ postępowania:
- Komornik sądowy: Działa w ramach postępowań egzekucyjnych, gdzie jego celem jest realizacja konkretnych orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych.
- Syndyk: Jest obecny w postępowaniu upadłościowym, które ma na celu zabezpieczenie interesów wierzycieli poprzez skoordynowane i kontrolowane zakończenie działalności gospodarczej dłużnika.
- Podstawy prawne:
- Komornik sądowy: Jego działania wynikają przede wszystkim z wyroków sądowych, które nakazują egzekucję z majątku dłużnika.
- Syndyk: Jego działania są regulowane przepisami ustawy Prawo upadłościowe. To ustawodawstwo precyzyjnie określa zakres obowiązków i uprawnień syndyka w postępowaniu upadłościowym.
- Zakres działań:
- Komornik sądowy: Skupia się na egzekucji konkretnych roszczeń wierzycieli, a jego działania są często punktowe, ograniczone do wykonania orzeczenia sądowego.
- Syndyk: Obejmuje w posiadanie cały majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza przed szkodą i podejmuje strategiczne decyzje dotyczące likwidacji lub restrukturyzacji przedsiębiorstwa.
- Czas trwania postępowania:
- Komornik sądowy: Działa w ramach konkretnego postępowania egzekucyjnego, które ma na celu wykonanie orzeczenia sądowego.
- Syndyk: Jest obecny od momentu ogłoszenia upadłości do zakończenia postępowania upadłościowego, co może trwać znacznie dłużej i obejmuje szereg działań związanych z zarządzaniem majątkiem upadłego.
- Cele działań:
- Komornik sądowy: Jego głównym celem jest zaspokojenie wierzycieli poprzez egzekucję majątku dłużnika.
- Syndyk: Dąży do zabezpieczenia interesów wszystkich wierzycieli poprzez skoordynowane i sprawiedliwe zakończenie postępowania upadłościowego, maksymalizując przy tym zaspokojenie wierzycieli.
Dokonując analizy porównawczej, zarówno komornik sądowy jak i syndyk, mają różne cele, zakres działań i obszary działalności, związane z różnicami w naturze postępowań, w których uczestniczą oraz z odmiennym kontekstem prawnym, w jakim działają.
Podsumowanie
W powyższym artykule skoncentrowaliśmy się na istotnych rozróżnieniach między syndykiem a komornikiem sądowym w kontekście upadłości konsumenckiej. Syndyk bowiem nie jest Komornikiem, a jego działanie ukierunkowane jest na zapewnieniu prawidłowości przebiegu czynności zmierzających do wypełnienia warunków zawartych w pozytywnej decyzji Sądu w postanowieniu o upadłości konsumenckiej. Syndyk jest wyznaczany z imienia i nazwiska przez sąd, co daje gwarancje dotyczące jego profesjonalizmu, niezależności oraz odpowiednich kompetencji do pełnienia tego stanowiska. Dlatego też z reguły instytucja syndyka jest postrzegana w bardziej korzystny sposób w kontekście upadłości konsumenckiej. Syndyk w przeciwieństwie do komornika nie jest egzekutorem, a zarządcą majątku osoby. Ma on również za zadnie zapewnić osobie upadłej środki pieniężne niezbędne do utrzymania oraz zapewnić osobie upadłej warunki mieszkaniowe (gdy np. spienięży mieszkanie, w którym zamieszkuje).
